Waar paardebloemen bomen worden 17 Jan 2019

Waar paardebloemen bomen worden

13 maart 2017 reisde ik af naar het Portugese eiland Madeira.

Terwijl ik plannen aan het maken was voor de opstart van Plant it! als bedrijf was dit een mooie gelegenheid om inspiratie op te doen.

Wat ik toen nog niet voorzag was dat ik een plant tegen zou komen die mijn fascinatie voor het eiland en de inheemse flora daar flink zou doen toenemen.

Het Laurisilva bos

De inheemse bossen van Madeira worden Laurisilva bos genoemd.

Dit type bos wordt zo genoemd omdat de voornaamste boomsoorten daar behoren tot het geslacht Lauraceae oftwel laurierbomen.

Het is een altijdgroen vegetatietype dat tegenwoordig alleen nog maar voorkomt op de Canarische eilanden, Madeira en de Azoren.

Volgens paleontologen zou enkele miljoenen jaren geleden het grootste deel van Europa en Afrika rondom de Middellandse zee bedekt zijn door soortgelijke bossen.

Maar deze zijn in de laatste ijstijden afgestorven aan de ene kant door kou uit het noorden en aan de andere kant door droogte in het zuiden van zijn verspreidingsgebied.

Alleen op de genoemde eilanden bleef het klimaat voldoende stabiel om dit subtropische bos in stand te houden.

Met kleine verschillen in soorten per eiland leven hier dieren en planten die uniek zijn en nergens anders ter wereld voorkomen.

Rabaçal

Op een van de wandelingen die ik tijdens mijn verblijf op het eiland maakte kwam ik in het gebied bij Rabaçal een waterval die van enkele tientallen meters hoog naar beneden stort.

De route liep van Paul da Serra de westelijke hoogvlakte op het eiland geleidelijk naar beneden.

Naarmate het pad afzakte begonnen de bremstruiken en andere meer droogteresistente plantensoorten plaats te maken voor een hogere en dichtere begroeiing.

Het was een bewolkte maar winderige dag en door de hoogte waarop we zaten liepen we letterlijk door de wolken die een bijzondere bijna magische sfeer gaven aan het bos.

Terwijl in de verte de waterval een belangrijke publiekstrekker opdoemde ging mijn aandacht naar een bijzondere plant die links van het pad aan de rand van een klif groeide.

Er groeide een kleine groep planten met grote gelobde bladeren als van een eik.

De grootste exemplaren hadden verhoutte kale stammen tot twee meter hoog met bovenop een rozet van deze bijzonder gevormde tot 40 cm lange bladeren.

Na het maken van enkele foto’s vervolgde ik mijn weg maar dit bleef op botanisch gebied wel een van de meest bijzondere ontdekkingen van de dag.

Sonchus fruticosus

Is de naam van deze plant die maar in een paar kleine gebieden van het Laurisilva bos op Madeira voorkomt.

In de verte is hij familie van de paardenbloem en dit is goed terug te zien aan de gele bloemen die in de zomer in grote trossen boven de bladrozetten uitsteken.

Volgens sommige bronnen zou deze Sonchus soort tot 4 meter hoog kunnen groeien.

Toch zijn de meeste exemplaren die ik in habitat ben tegengekomen een stuk kleiner en mag je al blij zijn als hij boven de twee meter uitsteekt.

Desalniettemin blijft het een indrukwekkende verschijning en een mooi voorbeeld van gigantisme.

Dit proces vind vaak plaats op eilanden wanneer de omstandigheden daar beter zijn voor individuen van dezelfde soort als op het vasteland.

Denk hierbij aan de afwezigheid van dieren die de plant eten of een beter klimaat en vruchbare vulkanische grond zoals in het geval van de Sonchus fruticosus.

Toch kan het eilandleven ook nadelen hebben.

Omdat de populatie klein is en ook een klein verspreidingsgebied heeft wordt de kans op uitsterven wel een stuk groter wanneer de omstandigheden veranderen ten nadele van de plant.

Gelukkig wordt het overgebleven Laurisilva bos op Madeira goed beschermt en is de populatie van de Sonchus fruticosus stabiel.

Ondanks dat deze soort wel in cultuur wordt gehouden zijn er maar weinig mensen die deze prachtige plant kennen of houden.

Daarom probeert Plant it! deze plant meer onder de aandacht te brengen want hij verdient zeker net zoveel aandacht als de beter bekende ‘Echium candicans’ Pride of Madeira.

Kijk in de webshop voor het actuele aanbod.

 

Robin van Gorp