1. Verzending gratis vanaf €20,-
  2. Uitgebreide informatie
  3. Uitgebreide informatie

Winterbescherming van palmbomen

Op het moment van schrijven hebben we net de jaarwisseling achter de rug.

Alhoewel het al even winter is en we ook al wat lichte vorst en sneeuw hebben gezien liggen de maanden januari en februari nog voor ons.

Meestal zijn dit de koudste maanden van het jaar hier in Nederland en dus zeker iets om rekening mee te houden wanneer je palmen in je tuin hebt staan.

Er is de laatste jaren een steeds groter aanbod op de markt gekomen van vorstbestendige palmen soorten.

Velen zullen bij langdurige of matige vorst enige vorm van bescherming nodig hebben.

Locatie, locatie

Veel hangt af van het lokale klimaat, hoe beschut de palm staat en welke soort het betreft.

Over het algemeen kunnen we zeggen dat hoe verder je naar het noorden en oosten afreist in Nederland hoe groter de kans op strengere vorst en ijsdagen.

Nu zijn die verschillen meestal niet heel groot maar voor palmen kan soms één of twee graden het verschil maken tussen leven en dood.

Ook de lengte van vorstperiodes moeten we niet onderschatten.

De trend van de laatste decennia is wel dat de koude periodes over het algemeen steeds korter zijn geworden toch moeten we rekening er mee houden dat langdurige vorstperiodes nog steeds mogelijk zijn.

Bij het plaatsen in de volle grond is het belangrijk om te kijken hoe de gekozen plek zich verhoud tegenover de windrichtingen. Voor vrijwel alle palmen is te zeggen dat ze de winter beter doorkomen op een beschutte op het zuiden gerichte locatie waar de zon ook in de winter nog kan schijnen.

Verder is het zeer fijn als de Noordoostenwind word geblokt door wintergroene hagen of gebouwen.

Palmen zijn net als mensen gevoelig voor de gevoelstemperatuur.

Bij een zeer lage gevoelstemperatuur door wind verdampt er meestal meer vocht uit het blad wat de palm vooral bij bevroren grond moeilijk kan aanvullen vanuit zijn wortels.

In de winter van 2017-2018 hadden we hier een mooi voorbeeld van.

In februari hadden we een lange periode van vorstdagen die op zichzelf niet bijzonder streng waren. Maar door de ijskoude Noordoosten wind en heldere dagen met veel zon werden de bladeren van veel wintergroene planten gevriesdroogd.

Zelfs planten die als volledig winterhard kunnen worden beschouwd in ons klimaat liepen veel schade op aan hun bladeren wanneer die continu werden blootgesteld aan zon en wind.

En dat terwijl de temperatuur de gehele periode niet onder de -10°C kwam.

Alhoewel de gevoelstemperatuur tot rond de -18°C daalde.

Die bewuste winter kon ik de bladeren van sommige planten gewoon verkruimelen tussen mijn vingers. Gelukkig bleven de palmen in onze tuin redelijk ongedeerd omdat zij beschut stonden aan de wind.

Welke soorten?

Als u zo min mogelijk aan bescherming wilt doen zijn vooral de volgende soorten en ondersoorten geschikt in het Nederlandse klimaat:

  • Trachycarpus fortunei
  • Trachycarpus wagnerianus
  • Trachycarpus fortunei ‘Nainital’
  • Trachycarpus kumaon
  • Trachycarpus takil

Wanneer deze soorten op jonge leeftijd met een stam tot maximaal een halve meter zijn aangeplant hoeft er na drie jaar over het algemeen niets meer aan bescherming gegeven te worden.

In deze eerste jaren zal de palm meer energie steken in het maken van wortels en zal de bovengrondse groei matig zijn.

Eenmaal goed gevestigd hoeven er doorgaans geen beschermingsmaatregelen genomen te worden.

 

De volgende palmsoorten kunnen ongeveer net zoveel vorst hebben als de Trachycarpus maar verlangen stabiel warme zomers die we hier niet vaak hebben.

Bij aanplant in de volle grond is het aan te raden een locatie te kiezen die goed wordt opgewarmd door de zon. In de winter is bescherming in de vorm van een afdakje een must.

  • Rhapidophyllum hystrix -20°C
  • Sabal minor -15°C

Andere soorten die redelijk wat vorst kunnen verdragen zijn:

  • Jubaea chilensis -15°C
  • Chamaerops humilis -12°C
  • Brahea armata -10°C

Met deze soorten is al veel geëxperimenteerd met aanplanten in de Nederlandse en Belgische vollle grond.

Hierbij moet wel echter in het achterhoofd gehouden worden dat dit tuinieren op het randje is en het risico een plant te verliezen in een strenge winter altijd aanwezig blijft wanneer niet de juiste beschermingsmaatregelen zijn genomen.

Voor wie dat risico durft te nemen zit de beloning er wel in dat hij of zij een zeer uniek stukje tuin in Nederland er op na kan houden.

Overbescherming

Wanneer u een palm in de tuin wilt beschermen zijn er een aantal zaken waar u rekening mee dient te houden.

Een verkeerde winterbescherming kan net zo rampzalig uitpakken als vorstschade.

Vaak wordt er al te vroeg te veel beschermt.

Ik heb weleens verhalen gehoord van mensen die hun palm direct omwikkelden met noppenfolie of ander plastic met als resultaat schimmel en / of rot van het groeipunt (speer) tot gevolg.

Vooral wanneer de temperaturen tussen vorstperiodes weer boven nul komt is verluchting noodzakelijk.

Een in mijn ogen goed concept is om een stevige windbestendig geraamte te maken van hout of metaal waar kanaalplaten, polycarbonaat of als laatste keuze de grotere dubbelwandige noppenfolie tegen kan worden bevestigd.

Maak alles zo makkelijk mogelijk monteerbaar en demonteerbaar zodat het ieder jaar weer opgebouwd en afgebroken kan worden.

Om ruimte te besparen kunnen de bladeren van grote en breed uitwaaierende palmen voorzichtig met spanbanden o.i.d. bij elkaar worden gebonden.

Voor de vorstvrije periodes gedurende de winter kan de constructie staan met alleen een plaat bovenop die als dak dient voldoen.

Dit helpt de palm er onder droger te houden zodat deze ook droger een vorstperiode in kan gaan.

Het is namelijk de combinatie van kou en vocht die de meeste palmen hier in Nederland de das om doet.

Wel is het belangrijk om dit dak schuin af te laten lopen zodat eventuele condensdruppels niet in het hart van de palm vallen.

Wanneer de temperatuur onder het vriespunt daalt kunnen afhankelijk van de vorstbestendigheid van de soort in kwestie de zijwandjes worden bevestigd.

Bij een gure Noordoosten wind kunt ook beslissen eerst deze zijden van de contructie af te dichten en de rest pas wanneer de temperatuur dichter richting de minimumtemperatuur van de palm daalt met een paar graden als veiligheids marge.

Voor de minder vorstbestendige soorten kan bij temperaturen rond of beneden deze minimumtemperatuur worden bijverwarmd in de vorm van bijvoorbeeld verwarmingskabels.

Houd hierbij altijd in de gaten dat de gebruikte warmtebron niet oververhit kan raken en de bladeren verbrand of erger, brandgevaarlijke situaties veroorzaakt.

Zoals eerder aangegeven is het verstandig de bladeren van de palm samen te binden zodat de contructie voor bescherming relatief klein kan blijven zonder dat de bladeren de wanden raken en dus eerder in contact komen met condens en /of bevriezen.

Ook helpt dit in geval van bijverwarming zo energie efficiënt mogelijk te verwarmen zodat met een lager wattage kan worden volstaan.

Ideaal is een warmtebron met thermostaat zodat deze alleen aan staat wanneer het echt nodig is.

Voor de meer vorstbestendige palmen hoeft de temperatuur geen eens altijd boven nul te blijven en kan een dergelijke thermostaat een verzekering vormen dat de temperatuur niet onder de minimum temperatuur van de plant zakt.

Palmen in pot

Het voordeel van palmen in pot houden is dat deze bij slechte weersomstandigheden kunnen worden verplaatst naar een veilige plek.

In de winter moet men er rekening mee houden dat de wortels van dergelijke palmen eerder worden bereikt door de vorst en dus eerder schade oplopen dan een palm in de volle grond.

Daarom is het verstandig deze al eerder binnen te halen dan dat u een palm in de grond zou beschermen.

Om de tijd dat de palm buiten kan blijven toch wat te verlengen kunt u de pot isoleren zodat de vorst minder snel doordringt tot de wortels.

Een ander belangrijk punt is een goede drainage van de pot zodat de grond niet te lang vochtig blijft.

Dit kan worden bereikt door voldoende gaten aan de onderkant van de pot te hebben.

En vooral in het onderste deel van de pot een laag poreus gesteente, terracotta scherven of hydro korrels aan te brengen.

Wanneer dat mogelijk is kunt u het beste de palm voordat deze naar zijn definitieve overwinterings locatie verhuist op een droge plek zetten onder een afdakje of overkapping.

Zo kan de grond drogen en wordt wortelrot voorkomen.

Ik wens u veel succes in het overwinteren van uw palmen en alvast een goed groeiseizoen in 2019!

 

Robin van Gorp


Terug naar blog


Reactie plaatsen

Terug naar blog